ભારતીય બંધારણમાં નીચે મુજબ મૂળભૂત અધિકાર જણાવેલ છે.
- જીવનનો અધિકાર (અનુચ્છેદ 21): પ્રત્યેક વ્યક્તિને જીવનનો આનંદ, યાત્રા અને નિરંતરપણે તંત્ર જોવાનો અધિકાર છે.
- આત્મસમ્માનનો અધિકાર (અનુચ્છેદ 22): પ્રત્યેક વ્યક્તિને આત્મસમ્માન અને ઘમાસાન વગર વૈયક્તિક અને સામાજિક સંમાન જોવાનો અધિકાર છે.
- વાણીનો અધિકાર (અનુચ્છેદ 19): પ્રત્યેક વ્યક્તિને વાર્તાઓ કરવા, લખાણવા, ચિત્રણ કરવા અને કંપ્યુટર કામગીરીઓનો ઉપયોગ કરવાનો અધિકાર છે.
- ધર્મનો અધિકાર (અનુચ્છેદ 25-28): પ્રત્યેક વ્યક્તિને તેની પસંદગીના ધર્મ, ધાર્મિક અનુયાયી તંત્રો, ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ કરવાનો અધિકાર છે.
- ન્યાય સંબંધિત અધિકારો (અનુચ્છેદ 14, 20, 21, 22, 32-35): પ્રત્યેક વ્યક્તિને સમાન ન્યાય મેળવવાનો, જાહેરાત અને પ્રકાશનો અધિકાર, બધારણીય ઉપચારોનો અધિકાર છે.
- શિક્ષણનો અધિકાર (અનુચ્છેદ 21, 45): પ્રત્યેક બાળકે મુક્ત અને અનિવાર્ય પ્રાથમિક અને માધ્યમિક શિક્ષાનો અધિકાર છે. ૬ થી 14 વર્ષના બાળકને મફત અને ફરજીયાત શિક્ષણ મેળવવાનો અધિકાર છે.
